GÖREVLİ MAHKEME:İş mahkemesidir.
YETKİLİ MAHKEME:
1- İşyerinin ticaret sicilde kayıtlı olduğu yer mahkemesi
2- İşçinin işi yaptığı yer mahkemesi
İŞE İADE DAVASININ KOŞULLARI:
A_) İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalışıyor olması
· Aynı iş yerinde 30 veya daha fazla işçi çalışıyor olması veya
· İş yerinin diğer şubelerinde/kollarında/mağazalarında 30 veya daha fazla işçi çalışıyor olması gerekmektedir.
B_) KIDEM ŞARTI : İşçinin o iş yerinde 6 aydan beri çalışıyor olması gerekmektedir. İşçi aynı iş yerinin farklı kollarında/şubelerinde çalıştığı süre toplam süre hesabına alınmaktadır.
C_) Belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışılıyor olması gerekmektedir.
· İşe giriş esnasında bir sözleşme imzalanmamış yada sözleşme belirsiz süreli imzalanmış ise açılabilecektir.
· Mevsimlik işlerde çalışan işçiler de belirsiz süreli çalışılıyor ise dava açılabilecektir.
· Belirli süreli başlayıpta süre sonrasında iş akdi sonlanmayan ve çalışmaya devam edenler de açabilecektir.
D_) İş akdi İşveren tarafından feshedilmelidir.
· İşveren fesih bildirimini yazılı yapmış olmalıdır.
· Fesih bildirimi açık ve kesin bir şekilde yapılmalıdır.
· İş akdi işçi tarafından feshedilmemeli(istifa edilmemelidir)
E_) Fesih geçerli sebebe dayanmamalıdır.
Geçerli fesih sebepleri 1- İşçinin yetersizliği ve davranışlarındaki bozukluklar 2- İşin gerekleri sebebiyle fesih.
İşçi bu sebepler dışında iş akdi sona erdirilmişse işe iade davası açabilecektir. Uygulamada en büyük sorun bu şartta meydana gelmektedir.
İşçi kendisine yazılı olarak fesih bildirimi geldikten sonra bildirimde yazan şatafatlı cümleler, abartılı kelimeler, hukuki literatür ..vb. sebeplerle bazı durumlarda umutsuzluğa kapılığ işyerini haklı olarak görmektedir.
UYARI: iş akdiniz feshedildikten sonra bu bildirimi Uzman bir Avukata göstermenizde fayda vardır. Unutmayın ki her fesih geçerli olmayıp, aşağıda açıklanacağı üzere işverenin ispat etmesi gerekmektedir.
F_) İşveren vekili olmamak gerekmektedir.
İşveren vekili müdür, müdür yardımcısı gibi düşünülmeyip şu şartları taşıması gerekmektedir.
· İşçi işletmenin bütününü sevk ve idare etmesi gerekmektedir.
· Bu işçinin işçi işe alma ve işçiyi işten çıkarma yetkisi bulunması gerekmektedir.
Bölge müdürü, Müdür, İnsan kaynakları müdürü, her ne namla olsun müdür yardımcısı bu şartlardan birisini taşımıyor ise işveren vekili sayılmayacak ve yine dava açabilecektir.
İŞE İADE DAVASI AŞAMALARI
İşçi geçerli bir sebep yokken yada gösterilen sebep geçersizken iş akdi feshedilirse, fesih bildiriminin eline ulaştığı tarihten itibaren 1 AY İÇİNDE dava açması gerekmektedir.
İSPAT : İşe iade davasında feshin geçerli olduğunun ispatı işverene aittir.
İSPAT: İşçi feshin başka nedenlerle olduğu iddiasında ise bu durumun ispatı işçiye aittir.
İŞE İADE DAVASI NE KADAR SÜRER
İş kanununa göre işe iade davası 2 AY içerisinde sonuçlandırılmak ve Temyiz olursa da Yargıtayca 1 AY içerisinde kesin karar verilmek zorundadır. Fakat uygulamada mahkeme yoğunluğu sebebiyle bu süre uzamaktadır.
TEMYİZ
İşe iade davalarında temyiz süresi 8 gün olup, karar duruşmasında işçi yada vekili hazır bulunmuş ise bu süre kararın yüze karşı verilmesinden itibaren başlamaktadır.
DAVA SONRASI BAŞVURU
İşe iade davası işçi tarafından kazanılıp KESİNLEŞTİKTEN SONRA işçi işverene 10 GÜN içerisinde başvurması gerekmektedir. İşveren de 1 AY içerisinde işçiyi işe almak zorundadır.
10 Günlük süre hafta sonuna yada tatil e denk geliyor ise 10 günlük sürenin bitmesinden sonraki ilk iş günü başvuru yapılabilecektir.
İşverene başvurma durumunun ispatı işçide olup, sıkıntılar yaşamamak için en garanti yöntem noterden gönderilecek bir ihbarname ile olmasıdır.
10 günlük süreyi kaçırmanız durumunda fesih geçerli bir fesih sayılacaktır. Fakat bu süreyi kaçırmanız Kıdem tazminatı, Fazla çalışma alacağı, Yıllık izin alacağı ..vb. alacaklar için dava açmanıza engel değildir.
İşçinin 10 günlük süre içerisinde sırf işverene başvurmuş olması tek başına başvuruyu geçerli kılmamaktadır. Yargıtay kararlarında işçinin bu konuda SAMİMİ olması şartını aramaktadır. İşçi başka bir yerde çalışırken sigorta girişi yapmışken yada başka bir şehre gitmişten yaptığı başvuruda samimilikten bahsedilmeyecektir. Sırf Boşta geçen süre ve kötüniyet tazimatlarını almak için yapılan başvuru geçersiz kabul edilmektedir.
İşçinin işe iade talebinin işveren tarafından kabul edilmesi durumunda, işçinin işe başla süresi Yerleşik kararlara göre aynı şehirde ise 2 gün farklı şehirde ise 4 gün kabul edilmektedir. İşçi bu sürelerde işe gitmezse yine fesih geçerli sayılacaktır.
İŞVERENİN İŞE İADE ALMAMASI
İşçinin başvurusunu reddeden yada 1 aylık sürede işçiyi işe çağırmayan işveren, işçiye en fazla 4 Aya kadar Boşta geçen süre tazminatı ve 8 aya kadar da işe başlatmama tazminatı ödemek zorunda kalmaktadır.
İşe iade davası sonuçlandırılırken kararda işçinin işe alınmaması durumunda ödenilecek ücretler de gösterilmektedir. Fakat bu kararda yazan ücretler net olmayıp, tespit hükmündedir.
Türkiye gerçeklerinden birisi de işçinin maaşının resmi kayıtlara düşük geçmesidir. Bu durumda işçi işe iade davası tazminat ve alacaklarını bu bedelden hesaplamaması için eda davası açmalı ve gerçek maaşını o davada ispat etmelidir.
TAZMİNAT HESABI
İşe iade davası sonrası verilen 4 aya kadar boşta geçen süre tazminatı ve 8 aya kadar işe başlatmama tazminatı hesaplanırken şunlara dikkat edilmelidir.
- İş akdinin fesih tarihi 1 aylık süre sonrasında sayılacaktır.
- Tazminat hesabında maaşlar bu 1 aylık süre sonunda zamlandı ise o fiyattan, TİS imzalandı ise TİS hükümlerinden .. vb. gibi durumlara göre hesaplanılacaktır.
- SGK kayıtlarında maaşın eksik görünmesi durumunda İş mahkemesinde bu tespit davasına istinaden bir dava açılarak gerçek alacak hesap edilecektir.
- Faiz başlangıç tarihi 1 aylık süre sonrasından alınacaktır.
- Tazminat hesabı son giydirilmiş brüt ücret üzerinden yapılacaktır.
- İşçi işten çıkarılırken Kıdem yada ihbar tazminatı ödenmiş ise , işe iadeden sonra alınan bu bedellerin geri iade edilmesi gerekmektedir. Yada alınan bu bedeller Alınan boşta geçen süre veyahut işe almama sebebiyle alınan tazminattan mahsup edilecektir.